คณะอนุกรรมการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล คณะกรรมการกำกับทิศแผนงานวิจัยพัฒนาระบบยา โดยสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) เครือข่ายโรงพยาบาลกลุ่มสถาบันแพทยศาสตร์แห่งประเทศไทย (UHOSNET) และหน่วยงานภาคีเครือข่าย ร่วมกันจัดการประชุมเชิงปฏิบัติการ เรื่องการพัฒนาสู่โรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล พ.ศ.2559 ณ โรงแรมเซ็นทรา ศูนย์ราชการและคอนเวนชันเซ็นเตอร์ กรุงเทพฯ เมื่อวันที่ 1-2 สิงหาคม 2559

นพ.บุญชัย สมบูรณ์สุข เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา กล่าวในการแถลงข่าวการพัฒนาสู่โรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล พ.ศ.2559 ว่า กระทรวงสาธารณสุข ได้ประกาศนโยบายโรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ให้โรงพยาบาลทุกแห่งดำเนินการ โดยนำโครงการโรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ให้เป็นส่วนหนึ่งในแผนจัดระบบบริการสุขภาพ (Service Plan) กำหนดเป็นแผนพัฒนาระบบบริการสุขภาพ สาขาที่ 15 เน้นการพัฒนาระบบและการตระหนักรู้ของทุกคนที่อยู่ในวงจรการใช้ยาอย่างสมเหตุผล และได้แต่งตั้งคณะกรรมการพัฒนาระบบบริการให้มีการใช้ยาอย่างสมเหตุผลขึ้น นอกจากนี้ กระทรวงฯ ได้กำหนดเป็นคำรับรองในการปฏิบัติราชการเรื่องการใช้ยาอย่างสมเหตุผล สำหรับผู้ตรวจราชการ ในปีงบประมาณ 2560 ด้วย

นพ.บุญชัย กล่าวด้วยว่า สำหรับการประชุมในครั้งนี้ มุ่งหวังให้โรงพยาบาลในโครงการ โรงพยาบาลและหน่วยงานที่สนใจ ได้รับทราบนโยบาย และร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้พัฒนาเครือข่ายการทำงานและกำหนดทิศทางการดำเนินการร่วมกัน โดยคาดหวังว่าทุกโรงพยาบาลจะนำรูปแบบการพัฒนาโรงพยาบาลอย่างสมเหตุผล ไปพัฒนาและประยุกต์ใช้ต่อไป โดยเฉพาะโรงพยาบาลที่เป็นศูนย์แพทย์ศาสตร์ชั้นคลินิก ซึ่งจำเป็นต้องสร้างสิ่งแวดล้อมให้แก่นักศึกษาแพทย์ได้คุ้นเคยกับระบบการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ก่อนจะจบการศึกษาออกไปดูแลประชาชนต่อไป

ศ.นพ.ประสิทธิ์ วัฒนาภา ประธานอนุกรรมการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล กล่าว องค์การอนามัยโลก รายงานว่า มากกวาร้อยละ 50 ของการใช้ยาเป็นไปอย๋างไม๋สมเหตุผล ทำให้ผู้ป่วยได้รับความเสี่ยงจากผลข้างเคียงและอันตรายจากยาเพิ่มขึ้น รวมถึงปัญหาเชื้อดื้อยา ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญในระดับโลก นโยบายแห่งชาติด้านยา พ.ศ.2554 ได้กำหนดให้มียุทธศาสตร์การใช้ยาอย่างสมเหตุผล ซึ่งคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ ได้มอบหมายคณะอนุกรรมการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลรับผิดชอบดำเนินการ คณะอนุกรรมการฯ ร่วมกับ 11 องค์กร จึงได้จัดตั้งโครงการโรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล หรือ Rational Drug Use – RDU Hospital ขึ้น

“อย่างไรก็ตาม การดำเนินการเพื่อขับเคลื่อนการใช้ยาอย่างสมเหตุผลมีการทำอย่างเป็นระบบ ตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ ทั้งส่วนบุคลากรทางการแพทย์และประชาชน คณะอนุกรรมการฯ จึงได้ดำเนินการ ทั้งการพัฒนาการเรียนการสอนของวิชาชีพด้านสุขภาพ การสร้างความเข้มแข็งภาคประชาชน การสร้างความร่วมมือภาคเอกชนในการนำเกณฑ์จริยธรรมว่าด้วยการส่งเสริมการขายยาไปสู่การปฏิบัติ” ศ.นพ.ประสิทธิ์ กล่าว

ภญ.พรพิศ ศิลขวุธท์ รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข กล่าวว่า โรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล (RDU hospital) เป็นการบูรณาการมาตรการเพื่อส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในโรงพยาบาล ตามนโยบายแห่งชาติด้านยาและแนวทางขององค์การอนามัยโลกไปสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรมภายใต้บริบทปัญหาของประเทศไทย ที่ผ่านมา สวรส.ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้ โดยสนับสนุนชุดโครงการวิจัยเพื่อพัฒนาโรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาระบบ กลไก และเครื่องมือ โดยใช้กุญแจ PLEASE เป็นกุญแจสำคัญเพื่อความสำเร็จ ในการดำเนินการไปสู่โรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล มุ่งหวังให้ประชาชนได้รับบริการที่มีคุณภาพ เกิดความปลอดภัยจากการใช้ยา และมีการใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด

 “ปัจจุบันมีโรงพยาบาลสนใจเข้าร่วมโครงการฯ จำนวน 205 แห่ง ที่พร้อมนำแนวทางและข้อมูลความรู้ที่ได้จากโครงการฯ ไปบูรณาการให้เกิดการปฏิบัติได้จริง ตลอดจนมีการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับ การจัดทำฉลากยามาตรฐาน ฉลากยาเสริม ใน 13 กลุ่มยานำร่อง เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับข้อมูลที่ถูกต้องเพียงพอสำหรับการใช้ยาได้อย่างปลอดภัย” ภญ.พรพิศ กล่าว